آتیل ماتیل چرشنبه ـ بختیم آچیل چرشنبه

-

اوشاق ایکن ایلین آخیر چرشنبه سینی ـ آتیل ماتیل چرشنبه یا گول گولی چرشنبه ـ بیزیم ایچون باشقا بیر آنلامی وار ایدی. نووروز عطیرینی بیز آتیل ماتیل چرشنبه ده ن دویاردیق. آنام بو گونه چوخ ده یر وئریب طنطنه لی کئچیرمه سینی ایسته ردی. او همده یاخشی باشاریردی کی بیزیم چوخ اوشاقلی عائیله میزده نئجه هر شئیی یئر به یئر ائله سین. بیز اوشاقلار گره ک تر تمیز گزه یدیک او گون. همده اجازه یوخ ایدی پیس دانیشاق. آنام دئیردی که «بوگون پیس دانیشمایین کی باشیمیزا گلر.»
او گون آنانین باشی چوخ شلوغ ایدی. باجی قارداشلار بیلیردیک کی آخشاما شاهانه یئمک اولاجاقدیر: «کیشمیش له قیسی پیلووتویوق»، «سبزی کوکوسو» و قیزارتمیش خزرین «آغ بالیغی»! دئمک اولار کی آنام هر ایل چرشنبه گونو ائله بو خؤره ک لری رسم اولاراق پیشیره ردی. و بیز ده چوخ سئوه ردیک بو رسمی!
آخشاما یاخین هامی باجی قارداشلارته زه پالتارلارین گئیردی. من و کیچیک قارداشیمدان سونرا! بیز ان ته زه پالتارلاریمیزی قویاردیق بایرام گون ایچون. ایسته میردیک بیری بایرام اولمامیش دان بیزی ته زه پالتارلارلا گؤرسون. آنام بونو بیله رک اؤزه ل اولاراق بیزایکی قارداش ایچون «ته زه پیژاما» تیکردی. بو ایسه هرچرشنبه آخشامی منیم اینیمده ته زه پیژاما وار!
بیر آز هاوا قارانلیغا گئده نده، «کولش» ـ سامان ـ ی قونشوموز «بی بی» گیلده ن آلیب گتیره ردیک. اونلاری سیرا ایله حیه طده دوزوب، صبیرسیزله گؤزله یردیک کی بوتون عائئله ییغیشسین. او زامان بیز عمی لریمیزله بیر حیه طده اولاردیق. بونا گؤره آتش مراسیمینده قاپی قونشودا کی بیزه قاتیلاردی، ساییمیز لاپ چوخ اولاردی. ائله کی بیز اوددان آتیلماق ایچون مجبور ایدیک سیرایا دوزوله ک. آما بونا ده یردی. ایندی تام واختی ایدی. آتام دان ساوای بوتون عائیله ییغیشمیشدی. او هر زامان ایش ده اولاردی. توکانین دا... نه ایسه کولش لری یاخیب باشلایاردیق اوندان آتیلماغا...
آتش ده ن آتیلاندا هره بیر شئی دئیردی. بیری دئیه ردی: «زردی من از تو ـ سرخی تو از من» چوخو دا هئچ بیر شئی دئمه ده ن آنجاق اوددان آتیلاردی. من داها سونرا لار اؤیره ندیم کی دئییم: «آتیل ماتیل چرشنبه ـ بختیم آچیل چرشنبه»
بو مراسیم ده ن سونرا آنام «قووورموش بوغداـ دوگو» ایله شاقالاتی سینی یه دولدوروب، ایکی شامع دا یانیندا یاندیرارکن گتیریب بیزیم ایچیمیزده پایلاردی. بیز اوشاقلار اوووجوموزو قووورموش بوغداـ دوگو ایله دولدوروب گئده ردیک اؤز ایشیمیزین دالینجا. باشقالاری دان یاواش یاواش داغیلاردی. عادتا گره ک آتش مراسیمنده ن سونرا ائوده اوتورمایاق و باییره چیخیب گزه یدیک. باجی لار آنام لا بازارا چیخاردیلار. آمما من یولداشلاریملا باشقا شئی پلانلاشماغی دوشونوردوم. او زامان بیز ده بؤیوک لرده ن اؤیره نمیشدیک کی «شال» آتاق. من بو ایشده ن بیر آز اوتاناردیم، آمما خوشوما گلردی کی گئجه نی بیر آز ائشیک ده اولوم. توستو بوتون محله نی توتموشدو. او آخشام هامی بیلیردی که «گول گولی چرشنبه یا آتیل ماتیل چرشنبه»آخشامی دیر.

...او آنلار اونودولمازدیر. بو گون نئچه ایل گئچه ندن سونرا، غوربت ائلینده منله کیچیک عائیله م قرار وئردیک کی او گونلری یاشاداق. قرار وئردیک کی «آتیل ماتیل چرشنبه» نی بور دا یاشاداق. نه آنالاریمیز یانیمیزدا ایدی، نه باجیلار و نه ده قارداشلار! ساده جه بیزیم لاپ بالاجا عائیله میز! زنگ ائله دیک بیر نئچه دوستلارا و دئدیک کی آخشاما بیرلیکده کئچیردک. حیات یولداشیم عئینی یئمک لری پیشیردی: «کیشمیش له قیسی پیلوو تویوق»؛ «سبزی کوکو» و همچنین بالیق (بو بیریسی آغ بالیق دئییل ایدی) نه ایسه هره میز ته زه پالتاریمیزی گئییب و گؤزله دیک که آخشام یئتیشسین... (ته زه پیژامانین یئری بوش ایدی)
دوستلار گلدیلر... ائشیکده به تر یئل اسیردی. اود قالاماغا ایمکان سیز ایدی. دئدیک کی بلکه بیر شامع یاندیریب اوستونده آتیلیب و دئیه لیم: «آتیل ماتیل چرشنبه ـ بختیم آچیل چرشنبه»



نظرات

ارسال یک نظر

پست‌های معروف از این وبلاگ

«لوکه زاهیر» فروزان کردستان!

-
تصویر
سالها پیش، قبل از انقلاب، زن زیبارویی به نام «فروزان» با رقص های لوَند و کاباره ای اش، چنان زبانزد خاص و عام شد که توانست گیشه های سینما را با نام خود پر کند. زن ها در دوره ی «مرد سالار» یا بهتر است بگوییم «جاهل سالار» جامعه ی آنروز ایران، حداقل اختیار تن و بدن خود را داشتند. گر چه   یدک کشیدن نام «زن کاباره ای» یا «هرجایی» یک رسوایی برای زن آن روز به شمار می آمد، ولی تهدیدی برای جان او نبود.  امروزه بعد از گذشت چهار دهه از آن زمان در جوامع سنتی مرد سالار ما، حتی این حداقل نیز برای زنان امکان پذیر نیست. یعنی زنها حتی اختیار تن و بدن خود را نیز ندارند. و در صورتی که پای خود را فراتر از «تابو» ها بگذارند، مجازات سنگینی در انتظار آنها خواهد بود.    «لوکه زاهیر» یکی از زنهایی ست که گاهی پایش را فراتر از به اصطلاح «گلیم» تابوها گذاشته است. این هنرمند زیبا رو و جوان، با خواندن آهنگ هایی که بیانگر احساسات زنانه است، طرفداران زیادی در کردستان عراق پیدا کرده است. در یکی از آهنگ هایش که به زبان کردی ست احساسات زنانه را آشکارا چنین بیان می دارد: ولم کن ... راهم رو نبند... به من
بیشتر بخوانيد

سبز باشید!

-
تصویر
«سبز باشید» اصطلاحی بود که آنرا از لابلای یک شعر که برایم در اوان جوانی سروده شده بود، گرفته بودم. شاعر آن شعر نامعلوم بود و این اصطلاح در آن موقع امید سبز بودن را در من می دمید. بعدها آنرا در جمع کوچک ادبی خودمان که از آن دوران خفقان هنوز نفسی می کشید بکار بردم. مثلا به جای جواب «سلامت باشید» می گفتم «سبز باشید!». به جای جواب «چه خبر؟» که طوطی وار می گفتيم «سلامتی» می گفتم «سبزی!» اما این سبز بودن معنای دیگری را نیز در ما می دمید. آن موقع که ما جوانی بیش نبودیم و مثل اکثر جوانهای امروز آرزوی «فرار از جهنم ایران» بزرگترین آن بود، با سبز بودن خودمان را از اکثریتی که خاکستری بودند جدا می کردیم. ما حاضر نمی شدیم قاطی خاکستری ها شویم. خاکستری ها مردمانی بودند که خود را به شرایط ساخته بودند. آنهایی که فکر می کردند جهان در ایران در آن رنگ سیاه خلاصه شده؛ عادت کرده بودند به توسری خوردن و «تلویزیون پشم شیشه» نگاه کردن و قانع شدن! خاکستری ها در خودشان فرو رفته بودند و حاضر نبودند از خواب خرگوشی بیدار شوند. عادت کرده بودند تا در تابستان ها در محوطه «طرح سالم سازی کنار دریا» با مانتو و روپوش در
بیشتر بخوانيد

از ترجمه ی «جیگرت را بخورم» تا مارال!

-
تصویر
اپیزود اول: خیلی سالها پیش موقعی که در یکی از «کلوپ های رقص آذری» در آنکارا مشغول آموزش بودم، کنجکاوی یکی از دخترهای رقصنده کار دستم داد. او با طنازی خاصی مایل بود بداند که پسرهای ایرانی معمولا به دخترهای ایرانی چه می گویند؟ من مطلب ایشان را گرفتم. در جا تنها چیزی که به فکرم رسید این بود که بگویم «جیگرتو بخورم»! شما می دانید که حرف «خ» در زبان ترکی استامبولی رایج نیست. بنابر این آن دختر همرقص من بزور توانست کلمه ی بخورم رو «بُکورم» تلفظ کند. بعد از اندکی از من پرسید: ـ اینی که گفتی یعنی چی؟ ماندم که چطور آنرا ترجمه کنم که تصویر درستی از پسران ایرانی بدهد. اینکه فکر نکنند ما «جگرخواریم»! ولی به هر حال چاره ای نبود معنای این عبارت دو کلمه ای را گفتم. او با تعجب مرا از نو ورانداز کرد. و پرسید: واقعا اینو می گید؟ ای کاش باور نمی کرد. چرا که بعد از آن ارتباطش را با من کم کرد. این تجربه ی بد من از یک ترجمه ی ساده بود. *** اپیزود 2: سالها بعد وقتی در یکی از کمپ های نروژ ساکن بودم، مدرسه ی ابتدایی ای که دخترم در آن درس می خواند از من خواست تا در رابطه با فرهنگ کشورمان چی
بیشتر بخوانيد