همدلی یا همزبانی؟

مولوی می گوید:
ای بسا هندو و ترک همزبان 

ای بسا دو ترک چون بیگانگان 

پس زبان محرمی خود دیگر است 

همدلی از همزبانی بهتر است 

زبان یک پدیده ی قراردادی ست، اما مفاهیم نه. شما می توانید با زبان به معنای مشترکی برسید، اما نه به درک مشترک. به عبارتی شما با زبان مشترک با یکدیگر سخن می گویید ولی با برداشت مشترک از این سخنان مواجه نمی شوید. مثلا وقتی کسی به شما میگوید «دوستت دارم» به این معنا نیست که هر آنچه که شما از «دوست داشتن» در ذهن دارید، را منظور می کند. بنابر این شما ظاهرا همدیگر را می فهمید، ولی همدیگر  را درک نمی کنید. به همین ترتیب وقتی از پایه ای ترین مقوله ها از قبیل «زندگی»، «عشق» یا «زیبایی» سخن می رانید نباید این انتظار را داشته باشید که مخاطب شما این مقوله ها را مطابق شناخت شما معنا کند. به زبان دیگر مخاطب می فهمد که شما دارید از چه حرف می زنید، ولی شک دارم که مفهوم هر کدام از اینها را که در ذهن شما تداعی ست درک کرده باشد. و بالطبع گزینه های دیگری غیر از گزینه های رفتاری ی شما را در برخورد با آن انتخاب می کند، که شاید اصلا انتظارات شما را برآورده نسازد.  چرا که انسانها به اندازه ی شناخت خود از پدیده ها آنرا معنا و درک می کنند. و این شناخت نیز تابع پروسه هایی بوده است که در هر فرد تاثیر گذاشته و معرفت های او را شکل داده است.

به این ترتیب حالا مطمئن باشید که وقتی کسی به شما می گوید که «دلم برایت تنگ شده »، این نمی تواند دقیقا همان معنایی را که شما بدنبالش هستید را داشته باشد. یا به این معنا باشد که آن شخص رفع دلتنگی ها را در اولویت های خود به عنوان گزینه مد نظر قرار داده است.  ممکن است برداشت او از دلتنگ بودن، ضعیف تر شدن اراده بوده و در نتیجه تقویت کردن و بالا بردن میزان «صبر و تحمل» به عنوان برون رفت از آن در دستور کار او قرار گرفته باشد. و در حالیکه شما خود را مثل یک «قهرمان رمانتیک» به آب و آتش می زنید که «رفع دلتنگی» کنید او می تواند دلتنگی های خود را با مثلا «پختن شیرینی» رفع نماید. 

و اینچنین می شود که با وجود جاری بودن دیالوگ، دو مفهوم و بالطبع دو انتظار گوناگون پدیدار می گردد. 

ــــــــــــــــــــــ
عکس از اینترنت